نظریه هوش سه گانه چه می گوید ، هوش عقلانی یا هوش معنوی ، ارتباط بین هوش عقلانی، هوش معنوی و هوش عاطفی ، هوش معنوی چه کمکی به ما می کند ، تست هوش معنوی و ...
فرد باهوشی هستید؟
چقدر مسایل معنوی در زندگی برای شما مهم است؟
چه ارتباطی بین هوش و مسایل معنوی وجود دارد؟
به نظر شما هوش معنوی ذاتی است و غیرقایل تغییر یا می توان آن را تغییر و پرورش داد؟
سالیان سال است که هوش یکی از مسایل جالب و مورد توجه دانشمندان و روانشناسان می باشد. آنها روی حیوانات و انسان ها آزمایش های زیادی برای سنجش هوش انجام داده اند. برخی از دانشمندان انواع مختلفی از هوش را کشف کرده اند. از مهم ترین نظریه های موجود در این رایطه نظریه هوش چندگانه گاردنر و نظریه هوش سه گانه دانا زوهار و یان مارشال است.
نظریه هوش سه گانه چه می گوید؟
بر اساس نظریه هوش سه گانه، انسان سه نوع هوش دارد :
هوش عقلانی (IQ): این هوش مربوط به مهارت های منطقی و زبانشناسی ماست که در حال حاضر بیش از سایر هوش ها به عنوان ملاک موفقیت آموزشی محسوب می شود و مناسب حل مساله ریاضی و منطقی است.
هوش عاطفی یا هیجانی (EQ): به افراد کمک می کند عواطف خود و دیگران را مدیریت کنند. این هوش در موفقیت حرفه ای و شخصی فرد بسیار موثر است و آنها را در برقراری ارتباط یاری می دهد و تا حدی از قابلیت پیشگویی نیز برخوردار است.
هوش معنوی (SQ):هوش معنوی برخلاف هوش عقلانی که کامپیوترها هم از آن بهره مندند و نیز هوش عاطفی که در برخی از پستانداران رده بالا دیده می شود، خاص انسان است. زوهار و مارشال هوش معنوی را یک بعد جدید از هوش انسانی معرفی کردند و به نظر آنها این نوع هوش است که برای حل مسائل مفهومی و ارزشی استفاده می شود. هوش معنوی زمینه تمام آن چیزهایی است که ما به آنها اعتقاد و باور داریم. سوال های جدی در مورد اینکه از کجا آمده ایم، به کجا می رویم و هدف اصلی زندگی چیست، از نمودهای هوش معنوی است.
ارتباط بین هوش معنوی، هوش عقلانی و هوش عاطفی چیست؟
هوش معنوی برای کارکرد اثربخش هوش عقلانی و هوش عاطفی ضرورت دارد. در واقع هوش عقلانی دروازه ورود فرد برای کسب موفقیت در رشته تحصیلی مورد علاقه اش است، اما آنچه او را در زمره بهترین ها در شغل و حرفه او قرار می دهد، هوش عاطفی است.
بهره مندی از حداقل هوش عاطفی آغاز راه سفر به سوی معنویت، خودآگاهی و هوش معنوی است که خود موجب تقویت هوش عاطفی می شود. از طرف دیگر هوش عاطفی نیز می تواند در رشد و ارتقای هوش معنوی موثر باشد. دو هوش عاطفی و هوش معنوی تاثیری مستقیم و مثبت بر یکدیگر دارند. رشد و توسعه هر یکی باعث پرورش و توسعه دیگری می شود.
هوش معنوی چه کمکی به ما می کند؟
انسان همیشه در این دنیا به دنبال رفع سردرگمی ها، کشف معنای زندگی و ایجاد ارتباط با منبعی بوده است که به او آرامش و اطمینان قلبی بدهد. او همیشه در پی پاسخ به سوالاتی این چنین بوده است:
ار کجا آمده ام؟
برای چه آمده ام؟
به کجا می روم؟
و ...
نیازهای معنوی به عنوان یکی از عمیق ترین نیازهای بشر، در ایجاد و بهبود سلامت جسمی و روحی انسان ها جایگاه ویژه ای دارد. تعاریف مختلفی برای نیازهای معنوی مطرح شده که یکی از آنها توسط استال وود و استول (۱۹۷۵) بیان گردیده است: هر عاملی که برای ایجاد یا ابقای ارتباط پویای فرد با خداوند (که توسط آن فرد تعریف می شود) و خارج از این رابطه، برای تجربه بخشودن، عشق، امید، اعتماد، معنا و هدف در زندگی ضروری است، نیاز معنوی می باشد.
هوش معنوی چیزی است که به زندگی معنا می بخشد. هوش معنوی مانند عینکی است که از طریق آن فرد تجربیات و ریدادهای زندگی اش را از منظری عالیتر و بالاتر ادراک می کند. هوش معنوی در روابط فرد با خودش، دیگران و جامعه و با جهان ماورا و خدا موثر است و بهبود و افزایش آن به بهبود این روابط کمک می کند؛ یعنی هوش معنوی قبل از آگاهی به جهان موجب افزایش خود آگاهی شناخت از خود می شود.
جالب است بدانید که هوش معنوی در طول زمان قابل افزایش است وانسان می تواند به صورت نامحدود آن را در خود توسعه دهد. مسلماً تجربیات معنوی در توسعه هوش معنوی بسیار موثرند.
نظریات مختلف عوامل زیادی را به عنوان زیرمجموعه هوش معنوی معرفی کرده اند. یکی از آنها که بر مینای آن تست هوش معنوی جامع (ISIS) طراحی شده، در سال 2007 توسط آمرام و درایر مطرح شد.تست هوش معنوی جامع در کشورهای مختلف از جمله ایران اعتبارسنجی شده و مورد تایید قرار گرفته است.
اجزای هوش معنوی که در تست هوش معنوی جامع مورد ارزیابی قرار می گیرند عبارتند از :
هوشیاری: که شامل موارد زیر است :
آگاهی : توانمندی اداره کردن موقعیتی که در آن هستیم و اهدافی که داریم با سطح هوشیاری بالا در آن لحظه.
ترکیب کردن : از طریق دیدن نقطه نظرهای مختلف و تعارضات گوناگون، شما قادر به دیدی فراتر از یک دید منطقی ساده هستید.
خوبی
زیبایی : توجه کردن به زیباییهای اطراف و کاری که انجام می دهید و داشتن بیانی خلاقانه برای ابراز این زیبایی.
قدرشناسی : نسبت به چیزهای مثبت در زندگیتان درک و احساس قدرشناسی دارید و آنها را به منزله هدیه ای در زندگی در نظر می گیرید این عامل شامل این مورد است:
لذت بردن :توانایی رضایتمندی و پیداکردن معنا و شادی در فعالیتهای روزانه.
جهت گیری درونی
بصیرت و قوه درک : شما آگاهید و بر اساس درک درونی و ارزشها و حقیقت درونی تان عمل می کنید.
استقلال و آزادی : شما مستقل از شرایط جامعه عمل می کنید.
معنا و مفهوم که شامل موارد زیر می شود :
هدف : شما یک حس عمیق تر برای هدف و معنای کارتان تجربه می کنید که فراتر از پاداشهای مادی است.
خدمت کردن: شما از طریق خدمت کردن به دیگران و جهان بزرگتر می توانید معنای زندگی را درک کنید.
وجود و شخصیتکه شامل موارد زیر می شود :
تجسم : شما متفکرانه از بدن و احساس متصل به فطرت تان آگاهید و قادرید که افکار و سر خطهای اصلیتان را از دست ندهید.
بینش و بصیرت : شما از طریق خواب ها یا روهایتان و ... که فراتر از تفکرات خطی هستند، می توانید موقعیت تان را ارزیابی و تصمیمگیری نمایید.
حقیقت و صداقتکه شامل موارد زیر می شود :
پذیرش و قبول : شما عاشق این هستید که بدانید حقیقت چیست و بدون پافشاری و دفع کردن و ناراحت شدن آن را قبول می کنید.
متفکر : شما متفکرانه از تجربیات حالتان آگاهید و می پذیرید (تجربیاتی که در همان لحظه رخ میدهند(
خوش بینی : شما خوش بین هستید و اعتقاد دارید چیزها و رخ دادها به بهترین وجه روی میدهند و قادرید زندگی کنید بدون ترس و واهمه.
مسالمت آمیز : شما احساس متانت و آرامی می کنید و یک آرامش درونی دارید حتی اگر اطرافتان پر از شلوغی و آشفتگی و هرج و مرج باشد.
پذیرش خود : شما خودتان را با تمام محدودیت ها و مشکلات می پذیرید و با مهربانی با خودتان رفتار می کنید.
تمامیت و کلیت که شامل موارد زیر می شود :
تقدس و پاکی : شما به هر چیزی که در اطراف شما هست یک نگاه وسیع و مقدس دارید و احساس می کنید جزئی از یک جهان بزرگتر هستید. شما به دنبال اتحاد و یکپارچگی همه چیزها با هم هستید.
وابستگی : شما نسبت به دیگران احساس همدلی و دلسوزی دارید. ارتباط تان با دیگران را بر این اساس شکل می دهید.
مقدس و روحانی : شما توجه می کنید و احساس می کنید که به یک نیروی مقدس متصلید و خدا را همه جا حاضر و ناظر می بینید.
خود برتر : شما از یک خود برتر در درونتان آگاهید و به راهنماییهای آن گوش می دهید و با یک هوشیاری بالاتر که بینش و اعتماد عمیق تری به شما میدهد در ارتباطید.
تمرین و ممارست : بکار بستن یکسری تمرینات متنوع روحی و وابسته به غور و تعمق که به شما در کارهای روزانه تان کمک میکند.
خودداری : شما قادرید که خود درونتان را کنترل کنید که بر روی واکنش ها و روابط شما با دیگران تأثیر نگذارد. مربوط به فروتنی و کنار آمدن با دیگران است.
حال قدم نهایی برای شناخت هوش معنوی تان چیست؟
اکنون که با تست هوش معنوی جامع و اجزای جالب آن آشنا شدید، وقت آن است که این تست را امتحان کنید. با استفاده از تست هوش معنوی جامع می توانید وضعیت خود را نسبت به هر یک از عوامل تشکیل دهنده هوش معنوی بسنجید.