محمدرضا فروتن متولد 1347 در تهران است. وی فارغالتحصیل رشتهٔ روانشناسی بالینی از دانشگاه آزاد است.
اوایل دهه هفتاد فروتن به واسطه یکی از دوستانش، اکبر اصفهانی "عکاس خوب فیلمها و سریالها"، به بهرام کاظمی معرفی شد. کسی که برای نقش کوتاهی در فیلمش به دنبال یک بازیگر تازه کار میگشت. فروتن با "هدف" وارد سینما شد، هرچند برای رسیدن به بازیگری، کلاسهای آزاد بازیگری زیر نظر حمید سمندریان را هم رفته بود.
بازی او در یکی از قسمتهای سریال سرنخ (قسمت تماشاخانه) به قدری تأثیرگذار بود که چند دقیقه بعد از پخش از تلویزیون، پیشنهاد بازی در فیلمی به کارگردانی مسعود کیمیایی به او میشود
فروتن با بازی در فیلمهای مرسدسو اعتراضبه شهرت رسید و سپس فیلمهای قرمز،دو زن، متولد ماه مهر، زیر پوست شهر و شب یلدا او را به یک بازیگر مطرح در سینمای ایران تبدیل کردند.
او برای بازی در قرمز از هفدهمین جشنواره فیلم فجر و برای بازی در شب یلدا از پنجمین جشن خانه سینما جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد را به دست آورد. زوج هنری فروتن و هدیه تهرانی در فیلم قرمز پس از زوج خسرو شکیبایی و بیتا فرهی در هامون دومین زوج سینمایی تاریخ سینمای ایران بوده اند که برنده سیمرغ بلورین نقش اول مرد و زن سال شده اند. در سال ۱۳۷۷ دو فیلم پرفروش اول سال فیلم های قرمز و دو زن با بازی فروتن بودند که هر دو فیلم در شمار آثار پرسروصدا و جریان ساز دهه بوده اند.
بعد از اکران مرسدس در سال ۱۳۷۶ تا پایان دهه ۷۰ و اوایل دهه ۸۰ او سوپراستاری سینمای ایران را تجربه کرد و عنوان موفق ترین بازیگر مرد اواخر این دهه بدون شک در اختیار محمدرضا فروتن بود که مجموعه ای از بهترین و مطرح ترین فیلم های آن سال ها را به عنوان جوان اول سینما خصوصا در نقش های عاشق عصیانگر یا بازی سراسر ستایش شده اش در جاودان فیلم شب یلدا تجربه کرد.
بنا به گفته خودش: "از اولین سال های فعالیتش تا به امروز همواره سعی کرده درست انتخاب کند، فیلم های گیشه ای بازی نکند و با انتخاب های خاص، سنجیده و حساب شده برای حرفه و کارش ارزش قائل شود."
محمدرضا فروتن با مسیر و هدف مشخصی وارد سینمای ایران شد که همواره این مسیر رو به رشد را حفظ کرده و به دور از حواشی و با پشتکار و جدیت به راهش ادامه می دهد. او در سال ۱۳۹۰ در اولین سریال تلویزیونی خود به ناماز یاد رفتهسه نقش متفاوت را ایفا کرد. این سریال توانست بینندگان زیادی را به خود جلب کند.
وی در سال 1380 با سحر ابراهیمی ثابت ازدواج کرده است.
کاندید سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد از شانزدهمین جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم « مرسدس » - ۱۳۷۶
برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد از هفدهمین جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم « قرمز » - ۱۳۷۷
برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد از بخش بین الملل بیست و چهارمین جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم « به آهستگی » - ۱۳۸۴
کاندید سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد از بیست و ششمین جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم «کنعان» - ۱۳۸۶
کاندید سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد از بیست و هفتمین جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم «عیار ۱۴» - ۱۳۸۷
کاندید سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد از بیست و هشتمین جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم "چهل سالگی" -۱۳۸۸
برنده تندیس زرین بهترین بازیگر نقش اول مرد از سومین دوره جشن خانه سینما برای بازی در فیلم « قرمز » - ۱۳۷۸
کاندید تندیس زرین بهترین بازیگر نقش اول مرد از چهارمین دوره جشن خانه سینما برای بازی در فیلم « زیر پوست شهر » - ۱۳۷۹
برنده تندیس زرین بهترین بازیگر نقش اول مرد از پنجمین جشن خانه سینما برای بازی در فیلم « شب یلدا » - ۱۳۸۰
کاندید تندیس زرین بهترین بازیگر نقش اول مرد از دهمین جشن خانه سینما برای بازی در فیلم « به آهستگی » - ۱۳۸۵
کاندید تندیس زرین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد در یازدهمین جشن خانه سینما برای بازی در فیلم "اتوبوس شب" - ۱۳۸۶
کاندید تندیس زرین بهترین بازیگر نقش اول مرد از چهاردهمین جشن خانه سینما برای فیلم "دیگری" - ۱۳۸۹
بهترین بازیگر نقش اول مرد سال به انتخاب نویسندگان و منتقدان برای بازی در فیلم « قرمز » - ۱۳۷۸
سومین بازیگر نقش اول مرد سال به انتخاب نویسندگان و منتقدان برای بازی در فیلم « زیر پوست شهر » - ۱۳۷۹
بهترین بازیگر نقش اول مرد سال به انتخاب نویسندگان و منتقدان برای بازی در فیلم « شب یلدا » - ۱۳۸۰