مهندس پلیمر

معرفی شغل، محیط کار، فعالیت های شغلی، شرح وظایف و ...

شغل مهندسی پلیمر برای شما مناسب است اگر:

اگر شما به مشاغل مهندسی علاقه مندید، در ریاضی و شیمی هم قوی می باشید و از کار کردن با مواد در سطح مولکول ها و اتم ها لذت می برید، شغل مهندسی پلیمر برای شما مناسب است.

شما به عنوان مهندس پلیمر محصولاتی را طراحی، تولید و یا اصلاح می کنید که در همه جا وجود داشته و همه ما تا حد زیادی به آنها وابسته هستیم و شاید در دنیای امروز زندگی بدون مواد و محصولات پلیمری بسیار سخت باشد. نمونه ای ساده از این محصولات عبارتند از مسواک، تیوب خمیردندان، دمپایی پلاستیکی، بسیاری از لباس ها، ظروف پلاستیکی و ملامینی آشپزخانه، جلد برخی از کتاب ها، بسیاری از قطعات تلویزیون، کامپیوتر و ...

به هر حال اگر شما در صنعت پلیمرسازی کار کنید باید بدانید هرکجا هستید، یکی‌ از فرآورده‌های‌ صنعت‌ پلیمر در اطراف‌ شما است‌. چرا که‌ این‌ صنعت‌ در ساخت‌ رنگ‌ درها و دیوارهای‌ خانه‌ها و پوشاک‌، پوشش‌ کابل‌ها و سیم‌ها و هرآنچه‌ که‌ از لاستیک‌ یا پلاستیک‌ ساخته‌ شده‌ است‌، نقش‌ کلیدی‌ دارد.

پلیمرها به‌ دو دسته‌ طبیعی‌ و مصنوعی‌ تقسیم‌ می‌شوند. پلیمرهای‌ طبیعی‌ موادی‌ مانند ترکیب‌های‌ سلولزی‌، چوب‌، کاغذ و پشم‌ هستند و از مواد نفتی‌ نیز می‌توان‌ مواد پلیمری‌ مصنوعی‌ را ساخت.


شاخه های مهندسی پلمر:
 
معمولا بر اساس گرایش های رشته مهندسی پلیمر در دانشگاه در مقاطع مختلف، متخصصان این حوزه وارد حوزه های مختلف در صنعت می شوند که عبارتند از :

• صنایع پلیمر

• پلیمریزاسیون

• نانو پلیمر

• تکنولوژی و علوم رنگ

• علوم و فناوری چاپ

مهندس پلیمر کیست؟

مهندس‌ صنایع‌ پلیمر معمولا به طراحی و تولید محصولات‌ پلیمری‌ از قبیل‌ لاستیک‌، پلاستیک‌، الاستومر، رزین‌ و سایر مواد مورد نیاز صنعت‌ اشتغال دارد. مثلاً استخوان های مصنوعی، دندان‌ مصنوعی‌ و یا لنزهای‌ چشمی‌ (حوزه پزشکی)، لوله های آب و فاضلاب پلی اتیلن، کف پوش ها، کلید های برق، بسیاری از عایق های رطوبتی و گرمایشی (صنعت ساختمان)، برخی از قطعات هواپیما، بدنه سازه های پرنده (صنعت هوافضا) و بسیاری دیگر از محصولات و تجهیزات همه‌ از مواد پلیمری‌ ساخته‌ می‌شوند.

در کل می‌توان گفت که مهندس صنایع پلیمر به شناخت، طراحی،‌ فرمولاسیون، آنالیز و بررسی خواص فیزیکی و مکانیکی سه ماده عمده لاستیک،‌ پلاستیک و کامپوزیت می پردازد. فعاليتهاي عمده این حوزه براساس فرايندهاي اختلاط، آميزه‌سازي، اصلاح سازي، آلياژسازي، شكل دهي پليمرها و نهايتاً ساخت محصولات پليمري از پليمرهاي مصنوعي و طبيعي مي‌باشد.

حوزه کاری مهندس پلیمر با گرایش پلیمریزاسیون با انواع كاتاليست‌هاي پليمريزاسيون و بررسي‌هاي سينيتيكي و ترموديناميكي واكنش‌هاي پليمريزاسيون و همچنين توسعه فن‌آوري توليد پليمرها در مقياس نيمه‌صنعتي، با استفاده از روش‌هاي مدل‌سازي، شبيه‌سازي و طراحي فرايند‌هاي پليمر شدن و ساير فرايندهاي مرتبط سر و کار دارد.
 
مهندس پلیمر که در زمینه نانوفناوری یا نانو پلیمر تخصص دارد، در همه زمینه های پلیمر که با فناوری نانو در ارتباط است، فعالیت می کند.از این زمینه ها می توان به نانو كامپوزيت‌ها، نانو روكش‌ها، نانو الياف پليمري،نانو كاتاليزورها، نانو گويچه‌هاي پليمري و نانو امولسيون‌هاي پليمري اشاره کرد.

از سوی دیگر مهندس تکنولوژی و علوم رنگ به طراحی و تولید رنگ، روکش و پوشش های مختلف برای محصولات و مواد تولیدی پلیمری و غیر پلیمری پرداخته و از این طریق محصولات تولیدی صنایع مختلف را علاوه بر اینکه با کمک رنگ زیبا می کند، از آنها نیز در مقابل خوردگی و از بین رفتن جلوگیری می نماید. جالب است بدانید که بحث خوردگی در دنیا بسیار پر اهمیت است و درصد قابل ملاحظه ای از هزینه های ملی در اقتصاد هر کشوری صرف مقابله با خوردگی می شود. مثلا در صنعت نفت و پتروشیمی ایران، خوردگی لوله ها و مخازن یکی از اقلام هزینه ای مهم و قابل توجه این صنعت می باشد.

شما به عنوان مهندس پلیمر و فعال در حوزه تکنولوژی و علوم رنگ نبايد در محیط کار خود حساس باشید و تحمل بوي مواد شيميايي مختلف را داشته باشید و يا بيماري کوررنگي نداشته باشد تا هنگام ساخت رنگ دچار مشکل نگردید. همچنین گاهی اوقات باید در آزمایشگاه ساخت رنگ روی ماده مورد نظر برس بکشید، آهن را ببرید و سطوح فلزی را تمیز نمایید. اما در زمان ساخت رنگ کار شما ساده تر است و چیزی شبیه آشپزی می ماند و برای ساخت یک ترکیب جدید رنگ ها و مواد مختلف را با هم مخلوط می کنید.

به تازگی در دانشگاه های کشور رشته مهندسی پلیمر با گرایش علوم و فناوری چاپ ایجاد شده است که در واقع شاخه ای از صنایع رنگ مهندسی پلیمر می باشد. مهندسان پلیمری که این تخصص را کسب می کنند، حوزه کاری بسیار مشابهی با مهندس پلیمر حوزه علوم رنگ دارند. در واقع حوزه کاری آنها تخصصی تر و به مباحث بخش چاپ از جمله فرمولاسیون و بهینه سازی انواع مرکب های چاپ، ارائه فرمولاسیون های مرکب برای مصارف خاص، فرمولاسیون مرکب های امنیتی و ... مرتبط است.

به طور کلی امروزه مواد پلیمری در صنایع مختلف بسیار پراهمیت هستند. برای مثال در صنایع برق، الکترونیک و مخابرات پلیمرهای مصنوعی به عنوان عایق‌های الکتریکی جایگاه بسیار مهمی دارند، به گونه‌ای که امروزه اگر پلیمرها نباشند، صنایع برق نمی‌تواند به اهداف خویش دست یابد. با توجه به گستردگی کاربردهای این مواد، فارغ التحصیلان و متخصصین رشته مهندسی پلیمر، توانايي‌هاي کافي در زمينه‌هاي بهره‌برداري در صنايع توليد و تبديل پليمر، ايجاد و برنامه‌ريزي واحدهاي توليدي تبديل پليمر خام به مواد مصرفي و اشتغال در مجتمع‌هاي بزرگ توليد پليمر را دارا خواهند بود.
 


مسئولیت ها و وظایف مهندس پلیمر

مهندس پلیمر وظایف متعددی بر عهده دارد اما مهمترین آنها که در صنایع مختلف مشترک می باشند عبارتند از :

• طراحي فرمولاسيون  انواع پلیمرها و تهیه دستورات لازم برای ساخت آنها

• طراحي فرمولاسيون  انواع رنگها (پوششهاي پليمري) و فرایند تولید آنها

• طراحی فرمولاسیون انواع مرکب های چاپ

• طراحی، تولید و تبدیل پلیمرها بر مبنای فناوری نانو

• مهندسي توليد و نظارت بر کل فرآيند توليد رنگ و نيز کنترل کيفي محصولات توليدي در کارخانجات توليد پوششهاي پليمري

• طراحي انواع پوششهاي پليمري مصنوعي در صنايع مختلف از جمله : صنايع برق و الکترونيک، صنايع غذايي و کاغذسازي و … و نيز فرمولاسيون و ساخت انواع مرکبهاي چاپ

• طراحي واحدهاي ساخت مواد پلیمری از جمله لاستیک، پلاستیک و کامپوزیت

• طراحي فرمولاسيون انواع رزينهاي صنعتي اعم از رزينهاي آلکيد، آمينو، فنوليک، اکريليک، اپوکسي و …

• طراحي واحدها و فرآيندهاي ساخت رزينهاي صنعتي و مهندسي توليد و کنترل کيفي آنها

• کارشناسي تهيه پوششها  و نظارت بر اجراي عمليات رنگ‌آميزي

• بازرسي پيمانکاري هاي رنگ‌آميزي (عمليات آماده‌سازي و اعمال مواد پوششي) در صنايع بزرگي همچون صنايع نفت و گاز، پتروشيمي، برق، آب ، سازه‌هاي فلزي و بتوني، صنايع خودروسازي، لوازم خانگي و …

• طراحي فرآيندهاي رنگرزي انواع منسوجات بافته و نبافته، چرم و … ، نظارت بر عمليات رنگرزي و نيز کنترل کيفيت محصولات رنگرزي شده و …
   
• و ...