معرفی شغل روزنامه نگار / خبرنگار

اگر به اتفاقات و رویدادهای سیاسی، اجتماعی و یا ورزشی علاقه مندید و شغلی را دوست دارید که مهارت های نوشتاری در آن کاربرد زیادی داشته باشد، شغل روزنامه نگاری (خبرنگاری) مناسب شماست.
 
روزنامه نگار که اغلب خبرنگار نامیده می شوند، به تحقیق و نوشتن برای روزنامه های ملی و یا محلی می پردازد. او هر خبر و رویدادی که برای گروه های مختلف مخاطبان جذاب باشد را پوشش می دهد، از جلسات شوراهای شهر و روستا و جشن های مدرسه برای روزنامه های محلی تا انتخابات و رویدادهای جهانی برای روزنامه های ملی و سراسری.
 
روزنامه نگار باید ذهنی پژوهشگر داشته و از تحقیق و بررسی موضوعات مختلف لذت ببرد. معمولا داشتن تحصیلات دانشگاهی برای داوطلبان شغل روزنامه نگاری یا خبرنگاری لازم است. داشتن تجربیات مرتبط مانند کارهای داوطلبانه و نوشتن مقاله برای روزنامه ها و مجلات نیز در یافتن شغل مناسب و موفق شدن در آن مفید می باشد.
 
در ویکی پدیا (دانشنامه آزاد جهانی) خبرنگار را اینگونه تعریف کرده اند :

" خبرنگار کسی است که با اتکا به ذوق و استعداد شخصی، پس از گذارنیدن دورهٔ آموزش تخصصی و همچنین با توجه به مسئولیت اجتماعی که این پیشه بر گردن او می‌گذارد، وظیفه بدست‌آوردن، آماده‌کردن، گردآوری و سامان‌دادن اخبار و انتقال آنها را با وسایل ارتباط جمعی(مطبوعات، رادیو، تلویزیون و خبرگزاری) به مخاطبان بر گردن دارد.

برپایهٔ اعلامیه سازمان یونسکو، خبرنگاران باید کوشش کنند تا اخباری که در اختیار عموم می‌گذارند درست، دقیق و معتبر باشد و در درستی اخباری که به دست می‌آورند، پژوهش و اندیشه کنند. خبرنگاران نباید حقیقتی را عمداً تحریف یا خراب کنند و نیز هیچ گونه مطلبی را نباید از دید مردم پنهان نگهدارند."

امروز خبرنگاران بزرگ «رسانه» را «قدرت» می‌دانند و با این دیدگاه وارد عرصه خبر و خبرنگاری می‌شوند. بنابراین خبرنگار باید رسانه را بشناسد، بعد برای آن کار کند. چهره و لحن گفتار برخی از خبرنگاران در جلوی دوربین نشان از بیگانه بودن آنها با عمق خبری است که در صحنه آن قرار دارند. خبرنگار باید بداند که مخاطب و بیننده خبر تا چه اندازه برای شنیدن و دیدن گزارش خبری او حساس و هوشیار است. هر چه شناخت خبرنگار از خبر بیشتر و از نیازها و حساسیت‌های مخاطب آگاه باشد، در تهیه و تولید و نگارش و بیان خبر دقیق تر عمل می‌کند.
  
ساعت کاری خبرنگار بسیار منعطف است. گاهی برای تهیه برخی اخبار و گزارشات باید ساعت طولانی سرکار باشد که این زمان می تواند شب، نیمه شب و یا صبح زود و یا در روزهای تعطیل باشد. محل کار او در دفاتری است که معمولا با سر و صدای زیاد  همراه است. البته معمولا بیشتر زمان کاری در بیرون از محل دفتر است. گاهی نیز انجام سفرهای کاری ضروری است.
 
در ادامه با وظایف روزنامه نگار (خبرنگار) ، دانش و مهارت مورد نیاز روزنامه نگار (خبرنگار) ، تحصیلات لازم برای ورود به شغل روزنامه نگاری (خبرنگاری) ، بازارکار و فرصت شغلی روزنامه نگار (خبرنگار) ،  درآمد روزنامه نگار (خبرنگار) و برخی روزنامه نگاران (خبرنگاران) معروف آشنا می شوید.

 

وظایف روزنامه نگار (خبرنگار)

• تحقیق و بررسی یک رویداد و اتفاق به محض وقوع و سعی در پوشش خبری وقایع آن

• مصاحبه با افراد به صورت تلفنی یا حضوری و ارتباط با افراد جدید برای افزایش منابع خبری

• تنظیم خبر نیز اولویت بندی مفاهیم خبری براساس اهمیت هر مفهوم است که خبرنگار در این زمینه بخشی از کار را برعهده دارد.

• شرکت در کنفرانس های خبری به منظور دریافت آخرین اخبار و اطلاعات از مطالب ارائه شده در کنفرانس که معمولا توسط مقام های سیاسی  و دولتی یک کشور و در برخی از موارد توسط شرکت ها و برندهای مطرح در بازار برگزار می شود

• گزارش جلسات و مصاحبه ها با کمک ابزارهای ضبط صدا و یا از راه خلاصه نویسی جهت درج در روزنامه یا پخش از رادیو و تلویزیون

• جستجوی اخبار و رویدادهای جدید به منظور پیگیری آنها و تهیه اخبار جدید و جذاب برای مخاطبان خود

• نوشتن مقالات به شیوه ای جذاب برای مخاطبان

خبرنگار می تواند در حوزه خاصی مانند ورزش، سیاست یا سرگرمی به صورت تخصصی کار کند. همچنین به دلیل اینکه اکثر روزنامه ها اطلاعات خود را روی سایت هایشان نیز می گذارند، باید در گذاشتن و به روز کردن سایت ها نیز کمک کند.

مهارت و توانمندی های مورد نیاز خبرنگاری

• بداهه گویی، مهارت ممتاز گفتاری است که خبرنگار بر اثر مطالعات و تمرین‌های بیانی به آن می‌رسد. گاهی لازم است خبرنگار از متن آماده‌ای که تهیه کرده‌است جدا شود و از خود چیزی بگوید. این لحظات غافلگیر کننده که کم نیستند، مهارت زبانی خبرنگار یا عجز او را آشکار می‌کنند. خبرنگار باید برای اینگونه صحنه‌ها آماده باشد.

• چیرگی بر احساسات: خبرنگاران موفق رسانه‌های بزرگ در گزارش‌های خبری تسلیم احساسات خود نمی‌شوند. همدردی و همدلی با مخاطب با احساساتی شدن متفاوت است. فراموش نشود که حضور خبرنگار در صحنه خبر برای عینیت بخشیدن به خبر است؛ نه تحریک احساسات. مردم نیازی به دیدن صحنه‌های احساس خبرنگار ندارند؛ آنچه آنها می‌خواهند دقت، صحت و جامعیت خبر در اسرع وقت است.

• بیان مناسب، داشتن سلامت اندام گفتاری و صدای مناسب و لحن خبری و غیرمصنوعی از دیگر ویژگیهای خبرنگار است. تنفس درست، جنس صدا و استفاده درست از صدا و انتخاب لحن مناسب برای بیان، از مهارت‌های خبرنگاران آموزش دیده‌است. برخی از خبرنگاران صدای خبری مستقلی دارند که مخاطبان به آن صدا و شیوه بیان علاقه‌مند هستند. خبرنگار برای دستیابی به بیان نافذ خبری باید جدی باشد و تلاش کند.

• آشنایی با نگارش و تنظیم خبر، خبرنگار را در نوشتن متن خبر یا مخابره آن موفق می‌کند. امروزه خبرگزاریها و رسانه‌ها و بخش‌های ممتاز خبری به کلمات و واژه‌ها و عبارت‌های خبری بسیار توجه دارند. بار روانی برخی از کلمات تأثیر ویژه دارند. نگارش درست و بدون غلط و رعایت زبان معیار و ایجاز در جمله بندی مهارتی است که خبرنگار باید با آن آشنا باشد. مهارت عالی نوشتاری

• مهارت ارتباطی از دیگر ویژگیهای خبرنگار است. ارتباط با همه چیز و همه کس، تقریباً بدون محدودیت. خبرنگار باید بتواند خود را با صحنه تصادف، زلزله، سیل، آتش سوزی، جنگ، جشن‌های ملی و مذهبی، مراسم ویژه، راهپیمایی‌ها و نمونه‌های مرتبط وفق دهد و مرتبط سازد. همچنین بتواند با کودک خردسال، نوجوان، جوان، پیر، کارگر و کارمند، هنرمند، قهرمان، دانشمند، افراد مثبت و منفی ارتباط برقرار کند. او باید بتواند هم با دختر خردسالی که تازه به مدرسه وارد شده گفتگو کند و هم با پیرزن ۹۰ ساله‌ای که در خانه سالمندان دوران سخت زندگی خود را سپری می‌کند، هم کلام شود. خبرنگار این مهارت ارتباط کلامی و غیر کلامی را باید بیاموزد در غیر اینصورت مصاحبه‌های مضحکی به دست خواهد داد.

• مهارت خوب گوش دادن و پرسشگری

• ذهن پوینده و علاقه زیاد به افراد، مکان ها و رویدادها – زیرا در غیر اینصورت اوالا خبرنگاری برای شما خسته کننده خواهد شد و از سوی دیگر اخبار تهیه شده توسط شما از جذابیت لازم و کافی برای بینندگان برخوردار نخواهد بود

• علاقه به امور و اتفاقات جاری در همه سطوح و داشتن حس کنجکاوی برای پیگیری اموری که ممکن است جنبه خبری قوی برای خبرگزاری ها و رسانه ها داشته باشند

• خبرنگار باید خبرگزاریهای مختلف جهان بویژه غول‌های خبری جهان را بشناسد. این شناخت به نگاه و فکر او وسعت می‌بخشد. وقتی به راز موفقیت خبرگزاریهای جهان پی برد و دانست که همه چیز در گرو عملکرد درست خبرنگاران آنها بوده‌است، به جایگاه و حساسیت کار خود بیشتر پی می‌برد.

• مهارت تحقیق و جستجو

• اعتماد به نفس – در دنیا خبرنگاری یکی از سخت ترین مشاغل معرفی شده است. یکی از علت های آن عدم پذیرش از سوی  بسیاری از مردم و سازمان ها می باشد ولی خبرنگار برای تهیه خبر که گاهی ممکن است برای گروهی ناخوشایند باشد و گاهی گران تمام شد از تمام توان خود استفاده کرده و گاهی جان خود را به خطر انداخته تا بتواند خبر داغ و دسته اولی برای خبرگزاری یا سازمان مطبوع خود تهیه کند. در تمامی این مراحل داشتن اعتماد به نفس الزامی است و درغیر این صورت خبرنگار موفق نخواهد بود

• مهارت های ارتباطی خوب که قاعدتا بدون آن حتی نمی توان کوچکترین قدم ها را در این شغل برداشت

• توانایی جمع آوری سریع اطلاعات و نوشتن آنها در به شکل جذاب و قابل فهم برای همه

• صبر و تحمل زیاد – زیرا خیلی از اوقات خبرنگاران برای تهیه یک خبر باید زمان زیادی را منتظر بمانند و یا اینکه حرف های تند برخی از افراد را بشنوند ولی چیزی نگویند. لذا داشتن صبر و تحمل برای رسیدن به نتیجه و تهیه یک خبر داغ الزامی است

• رعایت بی طرفی در نوشتن مطالب

• مهارت های فناوری اطلاعات – امروزه عمدتا خبرنگاران خودشان خبرهای تهیه شده را تایپ می کنند و یا تصاویر و فیلم های برداشت شده را ادغام کرده و پس از مونتاژ در اختیار همکارانشان برای انتشار قرار می دهند. در صورت عدم تسلط بر مهارت های فناوری اطلاعات مورد نیاز این کار غیر ممکن خواهد بود.

تحصیلات لازم برای ورود به شغل خبرنگاری (روزنامه نگاری)

برای ورود به شغل روزنامه نگاری باید در رشته علوم ارتباطات اجتماعی تحصیل کنید. البته برخی روزنامه نگاران (خبرنگاران) در رشته های دیگر تحصیل کرده و با گذراندن دوره های آموزشی روزنامه نگاری و خبرنگاری در دانشکده خبر و برخی آموزشگاه های آزاد توانایی و دانش لازم را کسب می کنند. البته کسب تجربه نیز در این شغل بسیار مهم است.

 

آینده شغلی، بازارکار و فرصت های استخدامی روزنامه نگار 

رقابت در این شغل به خصوص در روزنامه های سراسری بسیار زیاد است. شما می توانید کار خود را در یک روزنامه محلی آغاز کنید. با کسب تجربه بیشتر نیز می توانید وارد حوزه های گسترده تر و روزنامه های سراسری شوید. البته کار در صدا و سیما نیز برای خبرنگاران فراهم است و می توانند در این سازمان مشغول شوند.

برخی از مسایل شغل روزنامه نگاری یا خبرنگاری عبارتند از :

• وجود خطرات احتمالی برای خبرنگاران مناطق جنگی یا زلزله زده و ...

• مستقل نبودن و وابسته بودن به جناح های سیاسی

 بر اساس نظر برخی از روزنامه نگاران و شواهد موجود از روند اطلاع رسانی در ایران، می توان پیش بینی کرد نرخ رشد این شغل نسبت به سایر مشاغل بالاتر است. علت آن هم الزام حکومت برای توسعه رسانه ها و مؤسسات خبررسانی برای رقابت با هجمه تبلیغاتی و رسانه ای کشورهای دیگر (در حوزه سیاسی) و افزایش آگاهی عموم مردم و افزایش نقش رسانه ها در این میان (حوزه اجتماعی، فرهنگی و هنری) می باشد. قاعدتا با توسعه رسانه، شغل روزنامه نگاری نیز توسعه خواهد یافت.

 وضعیت استخدام روزنامه نگار (خبرنگار) در برخی کشورهای جهان به شرح زیر است :

آمریکا - پیش بینی ها نشان می دهد میزان استخدام روزنامه نگاران بین سال های 2010 تا 2020، رشد منفی 8 درصدی خواهد داشت. در حالی که متوسط این رشد برای همه مشاغل 14 درصد می باشد.

استرالیا - در بازه زمانی 5 سال گذشته میزان استخدام روزنامه نگاران رشد منفی 7.9 درصدی داشته و روند نسبتا ثابتی در آینده برای آن پیش بینی شده است.
 
 

درآمد روزنامه نگار (خبرنگار)

در جدیدترین پژوهش صورت گرفته توسط تعدادی از متخصصان شغلی کشور، گروه های مختلف شغلی از نظر درآمدی مورد بررسی قرار گرفته اند. بر این اساس متوسط حقوق و درآمد خبرنگار در گروههای شغلی مختلف استخراج شده است.

البته توجه داشته باشید که این تفاوت درآمدها به میزان سابقه کاری، تجربه و تخصص افراد، حوزه های مختلف کاری، نوع شرکت، شهر محل کار و .... بستگی دارد.

تحقیق بالا روی شاغلانی که در استخدام شرکت یا سازمانی (اعم از دولتی یا خصوصی) می باشند، صورت گرفته است. در مورد افرادی که کارآفرین هستند و کار مستقلی در حوزه تخصصی شان، راه اندازی کرده اند، شرایط متفاوت است و آنها با توجه به میزان فعالیت، تخصص، تلاش و پشتکارشان، درآمدهای متفاوتی دارند.

آمریکا - متوسط درآمد سالانه روزنامه نگار (خبرنگار)  34.530 دلار (برای همه مشاغل 33.840 دلار) در سال 2010  و مطابق با آخرین آمارها در سال 2013، 35.500 دلار بوده است.

استرالیا - متوسط درآمد سالانه روزنامه نگار (خبرنگار) 55.200 دلار (قبل از کسر مالیات) می باشد.

انگلستان - متوسط درآمد سالانه روزنامه نگار (خبرنگار) برای افراد تازه کار و کارآموز حدود 23.000 دلار، برای افراد با تجربه از 23.000 تا 61.000 دلار و بالاترین پرداخت ها در روزنامه های ملی و سراسری تا حدود 153.000 دلار هم می رسد.

 

شخصیت های مناسب شغل روزنامه نگاری (خبرنگاری)

  این تیپ شخصیتی از فرآیندهای خلاق و چالشی لذت می برند به خصوص اگر با دیگران در ارتباط باشند. هر چه شرایط و محیط کار منعطف تر باشد، برای آنها مطلوبتر است.

  این تیپ شخصیتی دوست دارد خود و نظراتش را به شکلی خلاقانه ابراز کند و در کار خود آزادی فردی و انعطاف پذیری داشته باشد.

این تیپ شخصیتی از کارهای خلاق و بکر لذت می برد و از شم خود در خلق عبارات استفاده می کند.

این تیپ شخصیتی دوست دارد با سایر اشخاص خلاق درگیر و همکار باشد. او از دنیای متغیر و در حال تحول اطلاعات و ارتباطات لذت می برد و از مهارت های ارتباطی خوب خود در کارش بهره فراوان می گیرد.

برخی از خبرنگاران معروف ایرانی