برای اولین سوال، این که خودتان را معرفی کنید.
من سلجوقی هستم، مدرس و مولف کتب درسی الان به عنوان سلطان کرم ایران شناخته می شوم و به عنوان کسی که طرفدار و حفظ کننده محیط زیست است. خداوند کرم، باکتری و گیاه آفریده، اگر بشر از آن ها به صورت طبیعی استفاده کند با کمترین هزینه ولی با مراقبت خوب ما می توانیم یک اقتصاد سالم، محیط زیست سالم، کشاورزی سالم، اقتصاد سالم، یک زندگی سالم و شاد و با رفاه بدون هزینه داشته باشیم.
آقای سلجوقی از شما کتاب هایی در زمینه کارآفرینی چاپ شده هست کمی در این مورد توضیح می دهید؟
من دو سال است که به عنوان کارآفرین نمونه انتخاب می شوم. خودم مدرس کارآفرینی هستم و الان ترویج دهنده و توسعه دهنده کارآفرینی اجتماعی هستم. اصولا ما سه نوع کارآفرینی داریم؛ فردی، سازمانی و اجتماعی. به هر شکل همه کارآفرینان به دنبال تولید ثروت هستند ولی کارآفرین های فردی هرچه ثروت تولید می کنن برای خودشان است. کارآفرینان سازمانی دنبال ثروت هستند اما برای سازمان خودشان. کارآفرینان اجتماعی به دنبال تولید ثروت برای اجتماع هستند نه برای خودشان. من علاوه بر کارآفرین فردی، الان تقریبا دو یا سه سالی هست به عنوان کارآفرین اجتماعی از من یاد می شود و تمام کارهایی که انجام می دهم به نظر ناثیرات بسیار زیادی در اجتماع محلی، منطقه ای، کشوری و جهانی دارد و من به عنوان یک حافظ محیط زیست جهانی شناخته می شوم.
چطور شد که ایده کرم در ذهن شما شکل گرفت؟
مبنایش یک مبنای تصادفی بود و من جایی کرم را دیدم و به ذهنم خطور کرد که این کرم که می تواند پهن گاو و ... را بخورد ، آیا ممکن است که زباله را هم بخورد؟ الان علمی در دنیا مطرح است که تولید، توزیع و مصرف انرژی در مبدا. حالا این انرژی هرچی باشد زباله، فاضلاب، برق خورشیدی مثلا در کشور ایتالیا شما در بالای پشت بام منزل خود سه کیلو وات برق تولید کنید و یک کیلو وات برای خودش مصرف می کند و دو کیلو وات دیگر را دولت به سه برابر قیمت از شما می خرد. چرا؛ چون 25 درصد پرت انرژی در حمل و نقل داریم.
لذا ایده ای که من داشتم که ما بتوانیم زباله را از مبدا تولید کنیم که به یک کاربری بهتر برسد، این ایده تو ذهنم آمد و از طریق اینترنت جستجو کردیم دیدیم آن طرف آب، خودش یک کسب و کار هست. به عنوان نمونه در هند شرکتی هست که 50 هزار تن تولید کود دارد کود را کجا تولید می کند و خط تولید عجیبیه. خوب بررسی کردیم دیدیم به هر خانه 50 یا 100 کیلو کرم داده اند و بعد کود آن را جمع می کنند، مثل شیری که از گاو جمع می کنند و در هند موسوم است خورده پول ها را جمع می کنند.
در دوسلدروف آلمان شرکت هایی هستند کارشان این است که ظرفی از کرم به منازل می دهند(یادمان باشد 90 درصد زباله آب هست و 10 درصد آن جامد) و عملا با این روش حمل و نقل 90 درصد از زباله را متوقف می کند و فرایند بازیافت یعنی همان زباله ای که کرم می خورد، به شما محصول گران قیمت می دهد. یعنی خود کرم کیلو 55 هزار تومان و بخشی دیگر از آن مدفوع کرم که قیمت بالایی هم دارد. حالا این کرم چی می خورد؟ این کرم به جز سنگ، شیشه ، فلزات و پلاستیک بقیه زباله های خانه شما را می خورد. این کرم می تواند زباله های کشاورزی یا زباله های تحت عنوان فضولات گاو، گوسفند، یا فضولات مرغداری که تمام این ها با این کرم قابل بازیافت می باشند. استفاده از پهن گاو در مزارع در کشور های توسعه یافته ممنوع شده چرا که میزان نیترات موجود در پهن گاو وارد آب های سطحی می شود و آب ها را نیتراتی می کند، در اصل مسموم می کند و به همین دلیل توی آمریکا و کشور های اروپایی استفاده از این کودها ممنوع شده که باید بازفراوری بشوند تا مجدد قابل استفاده قرار بگیرند.
نکته بعدی هم این است که خود این کود 5 یا 6 خاصیت مفید دارد، یکی این که علف هرز در خاک در نمی آید، محصول کشاورزی را 20 تا 70 درصد افزایش می دهد، که بهره وری بسیار بالایی است. محصولی که به دست می آید محصول ارگانیک هست که تا 10 برابر قیمت محصول عادی می باشد. این کود می تواند به عنوان خوراک ماهی هم مورد استفاده قرار بگیرد. جالب اینجاست که مصارف دیگری هم دارد ، در بعضی از کشورها مثل آمریکا یکی از گرانترین غذاهای مک دونالد است. از این کرم برای خوراک دامی استفاده می شود و گرانترین پروتئین می باشد. از این کرم صابون، شامپو و در درمان بیماری های سرطانی نیز کاربرد دارد.
جالب اینجاست که تکثیر و تولید مثل آن خیلی بالاست که مثلا الان در مشهد داریم برای افزایش تکثیر این ها تلاش می کنیم. نکته بعد این که این ها تا سه برابر وزن خود غذا می خورند. این هم خودش حسنی در مورد این کرم ها است که خوراکشان زباله هست و شما هیچ هزینه ای هم نمی کنید. به همین سادگی شما می توانید با همین کرم ها 70 درصد زباله تان را دفع کنید.
خوشبختانه در این مورد تعدادی از نماینده های محترم مجلس هم زود وارد این حوزه شده اند و ماده ی 193 قانون برنامه پنجم توسعه نیز به این مورد اختصاص داده شده است که در شهر های بالای 200 هزار نفر ، شهر های مشرف به ساحل و تالاب ها، دفن زباله ممنوع شده است؛ و ما امیدواریم که در کل کشور دفن زباله ممنوع شود. اینجاست که نقش مردم در اجرا زیاد می شود؛ که بیایند مواظبت کنند که مثلا شهرداری مبادرت به دفن زباله نکند. به طور مثال اخیرا در کلاردشت جنگل های ما را خراب می کنند و زباله ها را در جنگل می ریزند؛ که این نعمت خدادادی ما را دارند از بین می برند. برای جلوگیری از دفن زباله، با این روش مخصوصا در شمال کشور این کار به راحتی و بدون ابزار پیچیده ای می تواند صورت گیرد. برای استفاده می توان جعبه های میوه را به کار برد که هیچ نوع ضایعاتی هم ندارد. خود من در دفترم برای جلوگیری از دفن زباله مثل پوست میوه ها از این روش استفاده می کنم. جالب این که زباله ای که توسط این کرم ها بازیافت می شود هیچ نوع بویی ندارد.چون که حرکت های طولی و عرضی و عمقی این کرم ها هوا را می برد زیر زباله ، هوا که به زباله برسد بو نمی گیرد. این کرم مایع لیپیدی ترشح می کند؛ که باعث می شود به جای بوی بد زباله ، بویی خاص شبیه بوی جنگل از خود به جا بگذارد.
شما در منزل هم از این روش برای بازیافت زباله استفاده می کنید؟
در خانه، حیاط، پارکینگ و بالکن از این روش استفاده می کنیم. الان در کشور های اروپایی به شما یاد می دهند که شما چطور یک راکتور بسازید و از آن مثلا در آشپزخانه هم استفاده کنید. حالا فرق اروپا و ما این است که تولید زباله های ما نسبت به آن ها بالاست . یعنی ما 800 گرم نفر در روز زباله تولید می کنیم و آن ها 200 گرم، زباله های آن ها 30 درصد آلی است، در صورتی که زباله هال ما 70 درصد آلی هستند.
افرادی که از نزدیک شما را می شناسند و به نوعی با شما در ارتباط هستند چقدر این طرح را برای بازیافت زباله مورد استفاده قرار داده اند؟
تعدادی استقبال کردند، می شود گفت 60 تا 70 درصد آدم هایی که با من در ارتباط هستند، از این روش برای بازیافت زباله استفاده می کنند.
آیا این طرح توسط وزارت بهداشت مورد تایید قرار گرفته است؟
این طرح به مهر وزارت بهداشت نیاز ندارد. خوشبختانه این طرح مورد تایید محیط زیست می باشد که یک مجوز کلی برای استفاده خانگی صادر شده و همچنین وزارت جهاد کشاورزی مجوز استفاده از این روش را صادر کرده است.
آقای سلجوقی در پایان نکته ای، سخنی یا گفتاری مانده است، که بخواهید توضیح بدهید؟
در پایان باید اضافه کنم که ما 30 گیگابایت اطلاعات در باره ی این کرم جمع آوری کردیم که در اختیار همه قرار دادیم و هیچ انتظاری هم نداریم، ورود این طرح در ایران مثل ورود کیوی بود. روزی که وارد شد همه به آن می گفتند سیب زمینی موکت شده. اما همان کیوی به قدری شناخته شده هست که جزو غذای عمومی مورد استفاده قرار می گیرد؛ که متاسفانه باغ های شمال کشور را داریم تبدیل می کنیم به باغ کیوی. البته خود این هم تخریب هست. به نظر من این طرح را هم مثل کیوی باید دهن به دهن به همدیگر معرفی کرد و هر کس با هر وسیله ای می تواند این طرح را شروع کند و معرفی کند و بشناساند.
بالاخره در جامعه ما کرم موجودی است که گاهی اوقات از آن برای خطاب دادن به صورت منفی استفاده می شود و ما امیدوار هستیم کار به جایی برسد که به همدیگر بگوییم کرم داری و این تفاوت فرهنگی هست و هر کس آشنا بشود می آید و استقبال می کند. مثلا ما یک بار رفته بودیم ورامین و روی دیوار نوشته بودند لعنت به کسی که این جا آشغال بریزد . من دیدم در حال برگشتن از جلسه دارند نوشنه قبلی را پاک می کنند و می نویسند درود بر کسی که این جا آشغال بریزد. در واقع از طرفی به زباله نگاه اقتصادی می شود. ما در اکثر پژوهش ها که حضور پیدا می کنیم این طرح را به عنوان ایده معرفی کردیم که می تواند جامعه جهانی را از شر زباله ها خلاص کنیم. علاوه بر این ها این طرح بازده اقتصادی هم دارد.
|