لباسی که در جنگ جهانی اول، مُد شد

خیلی‌ها دست‌کم یک دست از این لباس را در کمد‌شان دارند. بعضی‌ها دکمه‌هایش را می‌بندند و بعضی دیگر باز می‌گذارند. صحبت از بارانی است که کمتر کسی می‌داند زمانی لباس افسران بریتانیایی بوده و مخصوص آن‌ها طراحی شده است.

لباسی نسبتا بلند، بدون کلاه، آستردار، دو ردیف دکمه با یک کمربند؛ سال‌هاست که بارانی به یکی از لباس‌‌های مرسوم مردان و زنان تبدیل شده و بعضی حتی عقیده دارند که هر کسی باید دست‌کم یک بارانی در کمد لباسش داشته باشد.

کمتر کسی از سرگذشت بارانیTrenchcoat) ) و تاریخچه‌اش‌، قبل از اینکه پایش به دنیای مد باز شود، خبر دارد. بارانی که حالا مددوستان سفت و سخت به آن چسبیده‌اند، زمانی بخش جدایی ناپذیر یونیفرم افسران ارتش بریتانیا بود.

اگر رد آن را دنبال کنید، به اواخر قرن ۱۹ میلادی می‌رسید؛ زمانی که توماس بِربِری، خیاط انگلیسی به همراه شرکت تولید‌کننده لباس Aquascutum با یک تیر دو نشان زدند: طراحی لباسی مقاوم در برابر آب تا افسران ارتش ملکه ویکتوریا در برابر آب و هوای متغیر بریتانیا هم چیزی برای محافظت خود داشته باشند و هم بتوانند به عنوان بخشی از یونفیرم‌شان به تن کنند.

به گزارش برترین ها به نقل از دویچه‌وله، توماس بربری در یک آگهی تبلیغاتی که سال ۱۹۱۲ چاپ شد، توصیف افسری با نام مخفف H.S در مورد این لباس جدید را چاپ کرد: «این بارانی اینقدر راحت است که وقتی از تن درمی‌آورم‌، ناراحت می‌شوم. این لباس بهترین محافظی است که تا به حال در برابر باد، برف و باران داشته‌ام.»

این تعریف و تمجید البته بیراهه و واهی نبود. این پوشش ارتشی که تا سر زانو می‌رسید واقعا تمام ‌چیزی بود که یک افسر آن زمان به آن احتیاج داشت؛ مثلا سرشانه‌هایی که بارانی داشت، بهترین مکان برای نصب مدال و درجه بود. این سرشانه‌ها همچنین مانع از آن می‌شد که بند چرمی که اسلحه در آن جای می‌گرفت، از روی شانه به پایین بلغزد.

حلقه‌های فلزی که روی کمرباند بارانی وجود داشت، هم بسیار به کار می‌آمدند. این حلقه‌ها (اصطلاحا سوراخ‌بان) که روی سوراخ‌های ایجاد شده روی چرم اعمال می‌شدند‌، محل مناسبی برای آویختن نارنجک یا اشیای دیگر بودند.

لباسی که جنگ جهانی اول آن را به شهرت رساند

لقبی که ماندگار شد

بارانی ‌خاکی رنگ برای نخستین بار در جنگ بوئر دوم (۱۸۹۹ تا ۱۹۰۲) بود که به کار گرفته شد؛ لباسی به رنگ استتار که جلب توجه نمی‌کرد. اما این جنگ جهانی اول بود که این لباس را به شهرت رساند. از آنجایی که این بارانی در سنگرهای گودالی سربازان انگلیسی (Trench) بسیار به کار آمد و به آن‌ها خدمت کرد، به سرعت دارای لقب شد.

دل کندن از بارانی برای سربازان انگلیسی پس از پایان جنگ کار ساده‌ای نبود، برای همین آن‌ها این یونیفرم نظامی را با خود به خانه آوردند. اندکی بعد بارانی چنان جای خود را در زندگی روزمره بریتانیا باز کرد که مردم کوچه و خیابان نیز آن را خریده و به تن کردند.

شهرتی فراتر از مرزها

شهرت بارانی از مرزهای بریتانیا فراتر رفت و به مرور در جهان نیز تبدیل به لباسی همه‌پسند شد. در این میان هالیوود هم بارانی را کشف کرد و ستاره‌های مشهور آن زمان با به تن کردن آن بیش از پیش بر طبل شهرتش کوبیدند.

همفری بوگارت در فیلم «شاهین مالت» و بعدها پیتر فالک در نقش ستوان کلمبو، از بارانی لباسی ویژه کارآگاهان ساختند.

بارانی که زمانی لباس نظامیان بود، دنیای مد را به تسخیر خود درآورد و امروزه در اندازه‌ها و رنگ‌های مختلف به فروش می‌رسد. بارانی در حالی همچنان جای خود را به عنوان یکی از پوشش‌های محبوب در سراسر جهان حفظ کرده که اینک کمتر کسی از گذشته پر فراز و نشیب آن خبر دارد.

توماس بربری

در روز 27 آگوست 1835 توماس بربری (Thomas Burberry) در دهکده بروکهام گرین در نزدیکی شهر لندن متولد شد. او در نوجوانی نزد یک پارچه فروش کار می‌کرد و پس از مدتی در سال 1856 خودش در بیسینگ استاک (BasingStoke) همشایر، یک فروشگاه کوچک لباس باز کرد، ولی در ابتدا موفقیت چندانی نداشت.

در سال 1870 او روی فروش لباس‌های بیرون متمرکز شد. توماس به آب و هوای بارانی انگلیس عادت نداشت و پس از مراجعه به دکتر برای دردهای روماتیسمی متوجه شد که دلیل آن پوشیدن بارانی‌های پلاستیکی است؛ بنابراین به فکر افتاد که نوعی بارانی نخی درست کند که علاوه بر محافظت در برابر باران، مانع تنفس پوست بدن نیز نشود؛ بنابراین پارچه مقاوم و جدید «گاباردین» را در سال 1880 ابداع نمود و با این کار به شهرت زیادی رسید.

در سال 1891 شعبه دوم بربری در لندن افتتاح و به عنوان دفتر مرکزی شرکت معرفی شد. خانواده سلطنتی انگلیس و ارتش نیز به این برند علاقه‌مند شده بودند و فرماندهان و سربازان ارتش بریتانیا در جنگ جهانی اول لباس‌های ضدآب بربری مانند بارانی و ترنچ کت (Trench Coat) معروف بربری را به تن می‌کردند. خاندان سلطنتی نیز حکم مخصوص سلطنتی انتصاب را به نشان تایید به توماس بربری داد.